Trấn Lưu Vân là một thôn trấn nhỏ, không có nhiều dân cư cho lắm. Trong trấn có một trục đường chính xuyên suốt toàn trấn, một nhà đốt pháo thì toàn trấn đều nghe thấy.
Tại trấn này, cái danh hiệu Tú tài mà Tôn Danh Dương đạt được cũng được coi là hiển hách dù rằng từ lúc gã mười tám tuổi đỗ tú tài cho đến suốt bảy, tám năm sau vẫn không đỗ nổi thi Hương. Một chút tiền tài mà tổ tiên gã tích cóp được cũng vì khoảng thời gian dùi mài kinh sử này mà hao tán hết. Nhưng nhờ cái danh tú tài mà gã vẫn rất được tôn trọng. Cho dù nhà gã nghèo đến mức ngoài bốn bức tường trống không ra thì vẫn có rất nhiều gia đình muốn gả con gái cho gã.
Ví như hôm nay, nương của gã đem hai bức họa vẽ nữ nhi nhà họ Trương đến cho gã xem: “Nhi tử, vi nương thấy hai vị cô nương này không tồi. Con xem thử xem, nếu ưng ai thì nương sẽ đến cửa đề thân giúp con”.
Tôn Danh Dương liếc nhìn một cái rồi nói: “Béo quá? Còn có hai má nhô cao, ánh mắt dại ra, tướng mạo không tốt, không thích hợp để lấy làm thê tử”.
Tôn mẫu thở dài: “Nhi tử, con đã trưởng thành rồi, Trương Tứ nhà bên kém con hai tuổi mà con nó đã biết cho gà ăn rồi đấy! Con cứ kén cá chọn canh như vậy, khi nào mới có thể thành gia? Vi nương còn đang chờ ôm tôn tử đây này”.
Tôn Danh Dương chẳng hề để ý nói: “Nương chớ sốt ruột, chờ nhi tử công thành danh toại thì có thể cưới quý nữ danh môn rồi? Hiện tại đề thân quá sớm, sau này đỗ đạt nếu tể tướng muốn vời con làm rể, nếu con bỏ vợ để lấy con gái tể tướng thì sẽ bị phỉ nhổ, nhưng nếu bỏ qua cơ hội này để cá chép hóa rồng thì lại rất có lỗi với chính mình. Để tránh tình huống rối rắm đó, chi bằng tạm thời không cưới thê tử!”
Tôn mẫu nói: “Con đã thi nhiều lần như vậy mà còn chưa đỗ, sao có thể tính xa như thế? Theo như ý con, nếu sau này vẫn tiếp tục không thi đỗ được thì chẳng lẽ con sẽ không thành thân luôn à?”
Tôn Danh Dương bị lải nhải quá nhiều, gã cảm thấy quá chán nản nên tìm một cái cớ để đi ra ngoài.
Vừa đi đến cổng nhà hàng xóm Trương Tứ đã ngửi thấy mùi đồ ăn thơm phức, không khỏi nhủ thầm: “Ngày thường đến trưa muộn họ mới ăn cơm, sao giờ còn chưa tới trưa đã nấu nướng thế nhỉ?”
Nhà họ Tôn và nhà họ Trương chỉ cách nhau một bức tường, trẻ con hai nhà đều chơi với nhau từ khi còn nhỏ cho đến lớn, cũng được tính là thân quen. Thấy cửa chính nhà họ mở hé, Tôn Danh Dương không hề suy nghĩ mà đi vào, một câu “Trương Tứ ơi” còn chưa kịp gọi đã thấy trên bàn có bày mấy đ ĩa thức ăn, chay mặn đầy đủ, vô cùng đa dạng. Bốn chén cơm trắng bày bốn bên, giữa bát cơm còn cắm một chiếc đũa.
Vốn dĩ lúc này trong bụng Tôn Danh Dương đang không có gì, lại thấy thức ăn trên bàn nhiều như vậy, cũng không thèm nghĩ nhiều, rút đũa ra gắp một miếng thịt. Lúc vừa nuốt xuống miếng thịt kia, ánh mắt vô tình liếc thấy dưới bàn còn bay mấy cái lư hương, có mấy nén nhang đang cháy.
Tuy rằng Tôn Danh Dương chỉ lo đọc sách, không hiểu rõ những tập tục này nhưng nhìn thấy cảnh này, ngay lập tức nghĩ đến tập tục tế tổ ở mỗi gia đình sau tiết Thanh minh. Ngày hôm qua nương của gã còn làm một bàn đồ ăn để cúng bái cho những người thân đã mất. Mặc dù sau khi cúng xong thì có thể ăn, nhưng nếu hương chưa tắt thì cúng bái chưa xong, thế này là gã đang ăn vụng đồ cúng nhà người ta. Thật có chút không phải phép.
Ngay lập tức, Tôn Danh Dương cắm lại đôi đũa vào bát cơm, cúi đầu nói: “Đều là hàng xóm láng giềng, các vị chớ trách, chớ trách”.
Nói xong thì vội vội vàng vàng đi ra cổng, ai ngờ lại gặp Trương Tứ từ bếp đi ra. Trương Tứ còn mỉm cười nói: “Ôi, ngươi đến vừa đúng lúc. Hôm nay nhà ta tế tố, nấu một bàn đầy đồ ăn. Chờ một lát tổ tiên ăn xong, chúng ta cùng nhau ăn nhé.”
Nếu là ngày thường, Tôn Danh Dương sẽ không từ chối, nhưng lúc nãy đã quá thất lễ, gã làm gì còn tâm tư ở lại chờ ăn? Chỉ đành nói trong nhà đã nấu cơm rồi vội vàng rời khỏi.
Tôn Danh Dương vốn là người đơn giản, ngủ cũng rất tốt, đặt mình xuống giường là ngủ thẳng đến sáng. Nhưng tối hôm nay, gã ngủ không được ngon giấc cho lắm. Trong lúc mơ màng luôn cảm thấy bên tai có tiếng nói chuyện. Hình như có rất nhiều người đang nói với nhau cái gì đấy, nhưng cụ thể thì gã không nghe được. Lúc nửa mê nửa tỉnh, gã mở mắt ra, mượn ánh trăng chiếu qua cửa sổ, có thể lờ mờ thấy hai bóng đen đang ngồi bên giường.
Tôn Danh Dương nói: “Nương, đã khuya như vậy rồi còn tám chuyện gì thế, không để cho người ta ngủ sao?”
Dứt lời thì trở mình, tiếng ngáy lại vang vọng khắp phòng.
Hai bóng đen bên giường ngơ ngác, ngỡ ngàng.
Một cái nói: “Người này sao không sợ chúng ta?”
Cái khác nói: “Hừ, vậy dạy dỗ hắn thêm chút nữa, xem sau này còn dám ăn vụng đồ của chúng ta nữa không!”
Sáng sớm ngày hôm sau Tôn Danh Dương mới tỉnh dậy, sau khi rửa mặt, gã mở một quyển sách ra, đứng bên cửa sổ, rung đùi đắc ý đọc sách nửa canh giờ, bỗng nghe thấy Tôn mẫu gọi hắn lại ăn sáng. Tôn Danh Dương và nương gã đều không có thủ đoạn cao minh gì để mưu sinh. May mà có tài sản tổ tiên lưu lại nên mẫu tử hai người mới có thể ăn no mặc ấm.
Sáng nay Tôn mẫu làm bánh bao rau hẹ mà Tôn Danh Dương thích ăn nhất. Tôn Danh Dương cầm đũa lên gắp một miếng, đưa lên miệng thổi phù phù mấy cái, đang muốn há mồm cắn một miếng thì sau lưng giống như bị người đẩy, cánh tay run lên, cả bánh bao lẫn đôi đũa đều rơi xuống đất. Tôn Danh Dương đau lòng không thôi, nhặt bánh bao lên, thấy trên mặt đã phủ một lớp bụi bẩn, nhân cũng rơi ra, muốn thổi hết bụi bận đi để ăn tiếp cũng không được.
Tôn mẫu thấy vậy thì đẩy phần của mình qua: “Đã rơi rồi thì đừng ăn nữa. Nương vẫn còn, con ăn đi!”
Trước nay Tôn mẫu nấu cơm chỉ vừa đủ để tránh lãng phí. Mỗi lần làm món này cũng chỉ làm hai cái, của nhi tử thì làm lớn hơn, của mình nhỏ hơn một ít, thêm cháo loãng nữa là đủ ăn no.
Những chuyện khác Tôn Danh Dương có thể không biết điều nhưng gã vẫn biết thương nương mình, nên tất nhiên không chịu ăn phần kia của nương, chỉ nói: “Sáng nay con cũng không đói lắm, ăn cháo là được rồi.”
Dứt lời bưng chén cháo lên, đang định húp một miếng thì bỗng nhiên cảm thấy gáy giống như bị ai vỗ mạnh một cái, toàn bộ mặt gã đều úp vào chén cháo, cháo loãng nóng bảo đổ hết lên mặt gã, nóng đến mức gã la lên oai oái. Chén cũng không cầm chắc nữa, choang một tiếng rơi vỡ trên mặt đấy.
Tôn mẫu cảm thấy quái lạ: “Nhi tử, sáng nay con làm sao thế? Sao ăn một bữa cơm mà cũng không yên vậy?”
Tôn Danh Dương dùng tay áo lau đi nước cháo trên mặt, không trả lời câu hỏi của nương gã mà nhìn quanh nhà, không thấy một người ngoài nào. Quái lạ, sao vừa rồi gã cảm thấy như có người đẩy mình cơ chứ?
Tôn mẫu cũng chú ý đến hành động của nhi tử nên hỏi: “Rốt cuộc là làm sao?”
Tôn Danh Dương sợ nương lo lắng, lại cảm thấy chính minh nghi thần nghi quỷ, mở miệng cười ha ha: “Không sao đâu nương, có thể là lúc ngủ đè lên tay, giờ tê mỏi nên cầm bát đũa không được chắc. Nương cứ ăn đi nhé, con đi huyện mua một chút đồ.”
Sau khi giúp nương thu thập thỏa đáng, Tôn Danh Dương liền ngồi xe trâu của người trong trấn đi vào huyện thành. Huyện thành cách thôn trấn một đoạn đường, ngồi xe trâu đến giữa trưa mới tới nơi. Tôn Danh Dương không ăn sáng nên giờ đã đói cồn cào. Gã đi tìm một quán ăn nhỏ, chuẩn bị lấp đầy bao tử rồi mới đi mua đồ.
Tiểu nhỉ đi tới hỏi gã: “Khách quan muốn dùng gì? Chúng ta có mì, bánh bao.”
Tôn Danh Dương không kén ăn, mà quán này gã đã đến mấy lần, đồ ăn rất hợp ý. Nhưng lúc này nhìn thấy lồ ng hấp bánh bao nghi ngút khói bốc lên, một bát mỳ thơm ngào ngạt được tiểu nhị bưng đến cho thực khách, cùng những thực khách đang cắm đầu cắm cổ ăn kia, bỗng nhiên Tôn Danh Dương lại không thấy thèm ăn. Không chỉ thế, trong bụng còn có cảm giác lờm lợm. Dưới ánh mắt kì quái của tiểu nhị, Tôn Danh Dương đi như chạy trốn khỏi nơi đầy mùi đồ ăn kia.
Trong huyện có rất nhiều đồ ăn, ăn vặt hay ăn chính đều có. Tôn Danh Dương đi mỗi nhà một lượt, không có ngoại lệ, gã đều cảm thấy buồn nôn nhưng trong bụng lại đói đến khó chịu. Đầu óc gã càng lúc càng mơ hồ, mơ mơ màng màng mua đồ xong, lại mơ mơ màng màng đi trên đường một hồi cũng không tìm được món muốn ăn, nhưng cảm giác đói trong bụng càng lúc càng dữ dội, đến mức cảnh vật trước mắt đều mờ mờ ảo ảo, nhìn không rõ nữa.
Người đánh xe trâu trong trấn mua xong đồ, vốn muốn gọi Tôn Danh Dương cùng trở về. Tôn Danh Dương lại đi lướt qua người ta, giống như không nghe thấy tiếng gọi, vật vờ mà đi xa, bút, mực, sách mới mua cứ rơi dần theo mỗi bước chân.
Khi mặt trời lặn xuống phía Tây, ống khói của mỗi nhà đều có một tầng khói nhẹ. Tôn mẫu đã làm xong cơm, ngồi ở ghế ngoài cửa một lúc lâu vẫn chưa thấy nhi từ trở về mà cái người đi cùng Tôn Danh Dương kia lại chạy đến bao tin: “Đại thẩm, thẩm mau đi tìm Tôn tú tài đi, hắn có chút không ổn! Cháu gọi hắn mà hắn không để ý, một người lẩm bẩm đi mất tiêu.”
Tôn mẫu nghe vậy thấy không ổn, chạy đi hô hoán hàng xóm giúp tìm nhi tử. Ước chừng đến giữa khuya, đoàn người hơn mười người cuối cùng cũng tìm thấy Tôn Danh Dương trong bãi tha ma.
Đầu tóc gã rối bù, y phục xộc xệch, dựa vào phần mộ người khác làm cái gì đấy. Tôn mẫu đến gần gọi một tiếng, Tôn Danh Dương mới giật mình quay ngoắt lại, mọi người mới thấy gã đang bưng một bát cơm cúng lên ăn. Nhìn thấy có người đến gần, gã sợ người ta tranh đồ ăn, càng và lấy và để, lùa hết đồ ăn trong bát vào miệng. Hành động cùng vẻ mặt tối tăm của gã, quả thực có chút giống ma đói.
Người tới tìm gã đều bị dọa đến sắc mặt trắng bệnh, mặc dù Tôn mẫu cũng bị dọa sợ nhưng lại càng lo lắng cho nhi tử. Bà vọt qua, hất chén cơm đi, cùng thôn dân lôi hắn về nhà. Dọc đường đi, Tôn Danh Dương luôn miệng kêu lên: “Ta đói, cho ta ăn, cho ta ăn!”